Interview met Leo de Jong, auteur van De nacht van de blauwe eekhoorns

Vandaag een Interview met auteur Leo de Jong, auteur van het boek. De nacht van de blauwe eekhoorns. Lezen jullie mee???

 

 

Kun je iets over jezelf vertellen? 

Mijn naam is Leo de Jong, ik ben drie weken geleden 48 geworden en De nacht van de blauwe eekhoorns is mijn debuutroman. Hartelijk dank op deze plek trouwens voor dit interview en jullie ondersteuning in het algemeen.

De nacht van de blauwe eekhoorns verscheen vorig jaar bij Uitgeverij Palmslag. Wat was je inspiratie geweest voor dit boek?

Mijn eigen leven… Maar ik had al snel door dat mijn levensverhaal absoluut niet spectaculair genoeg is om er een boek mee te vullen. Dus dan ga je er spannende dingen bij verzinnen (mooie vrouwen, snelle auto’s) en krijg je een roman… Een roman is een autobiografie van een schrijver met een saai leven. Nee, laat ik vooropstellen dat alle personages compleet verzonnen zijn. Maar de drie hoofdpersonen hebben wél diverse persoonlijke elementen van mij meegekregen. Hierbij heb ik bijvoorbeeld mijn eigen vliegervaringen bij Saskia ondergebracht (ik was zelf ooit één van de jongste Cessna-vliegers in Nederland). En voor de setting van het verhaal heb ik gebruik gemaakt van plekken die ik zelf goed ken. Samenvattend zitten er eigenlijk vooral op detailniveau veel autobiografische elementen in het boek. Zo’n uiterst zeldzame en schuwe vogel als een roerdomp zien vanuit een trein? Op vakantie een sms’je krijgen dat je afdeling wordt opgeheven? Zoiets verzin je toch niet!? Nee, inderdaad…

Hoe is het schrijfproces je afgegaan?

Bier, veel bier! Nee, grapje. Ik zal je er wat over vertellen. De structuur van het verhaal was vanaf het begin al duidelijk voor mij. De opbouw en de meeste hoofdstukken (in grote lijnen) had ik al bij de start in mijn hoofd. Bijna alle hoofdstukken zijn tijdens het schrijfproces “organisch gegroeid”: de basis stond er al snel en later volgde verdieping, details en vooral dwarsverbanden. Soms moest er iets speciaals met een hoofdstuk gebeuren; vond ik bijvoorbeeld de balans tussen humor en actie niet goed. Een paar (kleinere) hoofdstukken hebben relatief laat hun intrede gemaakt, maar dat zijn echt uitzonderingen. Over de “achterkant van het verhaal” zou je een boek op zich kunnen schrijven! Verder wil ik hier graag nog iets zeggen over de hoofdstuknamen. Dat zijn vaak intrigerende titels, die weliswaar de lading dekken, maar weinig over de inhoud verraden. Ik vind dat zoveel mooier dan alleen maar een nummer. Heeft iemand bijvoorbeeld een idee waar de hoofdstukken Seechomes en kéisecker, F5 of Kaliumpermanganaat over gaan? Ik ben trouwens ook trots op het eind van het verhaal. Alles komt daar zo mooi en natuurlijk bij elkaar.

Tot slot nog wil ik er nog een belangrijk element uitpikken. Ik heb bij mijn verhaal bewust gekozen voor een soort “intellectuele gelaagdheid”. Ik zal uitleggen wat ik hiermee bedoel. Enerzijds heb ik mijn boek – door een korte en bondige schrijfstijl – makkelijk leesbaar willen houden. Anderzijds kan ook de doorgewinterde literatuurliefhebber het verhaal intensief lezen en zal dan nog steeds niet alle subtiliteiten (bijvoorbeeld op het gebied van naamgeving, humor en symboliek) aan mijn tekst hebben weten te ontfutselen. Keerzijde is dat niet iedere lezer alles zal opmerken. Dat is in principe niet erg: “missen” beïnvloedt nooit de verhaallijn. Enkele voorbeelden:

• Level I: een pitbull met de naam Pluisje, een werkloze collega met de naam Koos, een pechvogel met de naam Guus.
• Level II: waarom heet die kleuterjuf Rosa? Waarom heet die arrogante escortdame Helena, die onmogelijke liefde Marieke, of dat smartphone-meisje Annemarie?
• Level III: bijvoorbeeld het stukje over de roerdomp: daar zit een grapje in dat waarschijnlijk alleen een ornitholoog zal begrijpen. Of een woordspeling die teruggrijpt op de relativiteitstheorie.

Sorry voor het lange antwoord. Als lezers overigens meer willen weten over de structuur en gelaagdheid (en ook antwoorden willen vinden op een paar van bovenstaande vragen) wil ik hen graag wijzen op de rubriek “voor boekenlijstlezers” op www.blauwe-eekhoorns.nl.

Hoe reageerden mensen op dit boek?

Ik heb een heftig, compromisloos boek willen schrijven. Dan moet je niet verbaasd zijn dat niet iedereen er even positief over is. Love it or hate it. Het is in ieder geval geen boek dat mensen aan het eind schouderophalend aan de kant leggen.

“Kannst du nicht allen gefallen durch deine Tat und dein Kunstwerk, mach’ es wenigen recht; vielen gefallen ist schlimm.” Friedrich Schiller.

Om toch maar een beetje niveau in dit stukje te brengen…

Van sommige kennissen hoor ik sinds mijn boek verschenen is niets meer. Ik denk dat er toch mensen zijn die moeite hebben met het fenomeen fictie. Die denken nu zeker dat ik een depressieve, alcoholistische seksmaniak met een Porsche ben. Dat klopt natuurlijk van geen kant! Ik héb helemaal geen Porsche… Het concept zelfspot is voor velen trouwens ook lastig.

Wat hoop je met je boek te bereiken?

Mijn ambitie was het om een verhaal met diepgang te schrijven, dat toch makkelijk leest. Een prikkelend stuk proza met veel humor en een einde dat de lezer raakt. Een boek dat meerdere keren gelezen kan worden. Waarbij steeds weer nieuwe dingen kunnen worden ontdekt. Ik denk dat mij dat goed is gelukt. Zover de inhoudelijke kant. Wat betreft de financiële kant ziet het er anders uit. De verkoop van mijn boek valt enorm tegen. Niet onbelangrijk als je als schrijver de kost wilt verdienen. Ik denk dat ik heb onderschat hoe belangrijk bekendheid is.

Kijkend naar de toekomst lijkt het mij erg leuk als er ooit een film van mijn boek zou worden gemaakt. Daar leent het verhaal zich volgens mij ook goed voor. Er zit van alles in: seks, mooie locaties, reizen (vliegen met een Cessna, rijden met een snelle auto) en diverse bizarre dromen / nachtmerries. Met dat laatste kan een regisseur zich écht uitleven. Als schrijver sta ik een eventuele regisseur natuurlijk graag ter beschikking voor ondersteuning, maar ik kan mij goed voorstellen dat dat voor filmmakers pas écht een nachtmerrie is…

E-books worden steeds populairder vanwege het lage bedrag dat bepaalde lezers betalen. Toch blijft Nederland ook fysieke exemplaren kopen. Wat vind jij prettiger een e-book of een fysiek exemplaar?

Dat is een vormvraag. Die laat ik aan mijn uitgever. Ik ga liever voor de inhoud. Voor wat het waard is: ik heb persoonlijk geen e-reader.

 

Foto: Michiel Wijnbergh

Ben je nu een nieuw boek aan het schrijven? Zo ja wat voor boek?

Op dit moment ben ik bezig met de inhoudelijke afronding van een verhalenbundel met als centraal thema “tijd”. Dit thema benader ik soms simpel door een verhaal in de toekomst of het verleden te situeren. In andere gevallen wordt de setting van de vierde dimensie bepaald door bijvoorbeeld herinneringen, dromen of andere mechanismen. Zoals het er nu naar uitziet wordt deze verhalenbundel in de tweede helft van 2020 gepubliceerd.

Welke auteur bewonder je zelf?

Ik ben nooit iemand geweest met een echt voorbeeld of idool. Klinkt misschien raar, maar ik lees ook niet zo veel. Als ik toch één naam moet noemen: Sartre. Ik heb onderstaande ook al in een interview met Hebban gezegd, maar ik herhaal het hier graag, omdat het de kern van mijn schrijverschap en de boodschap van De nacht van de blauwe eekhoorns goed weergeeft:

Het existentialisme spreekt mij aan. Uitgangspunten dat een mens gedefinieerd wordt door zijn daden, dat hij zelf verantwoordelijk is voor zijn leven en daar niet één of ander opperwezen de schuld van kan geven. Dat is ook de instelling van mijn hoofdpersoon John. Tegelijkertijd denk ik dat er grenzen zijn aan je eigen invloed. Met name in de tweede helft van het boek krijgt John een heleboel ellende over zich heen waar hij bitter weinig aan kan doen. De boodschap: overschat je eigen invloed niet (de instelling van Saskia). Dat staat overigens niet haaks op het existentialisme. Was het per slot van rekening niet Sartre zelf die stelde: L’enfer, c’est les autres (Huis Clos)?

In mijn volgende boek (zie vorige vraag) is die existentialistische insteek nog duidelijker aanwezig. Het existentialisme heeft zich als stroming in de Nederlandse literatuur niet zo sterk ontwikkeld als bijvoorbeeld in Frankrijk. Ik wil een bijdrage leveren.

 

Heb je een relatie/kinderen?

Nee. Ik heb op dat vlak nooit zo veel geluk gehad. Maar dat kwam voor mijn schrijverschap eigenlijk goed uit. Ik heb mijn baan opgezegd om mij volledig op het schrijven te richten. Dat was (en is!) een enorme gok, met name financieel. Een stap die ik alleen maar kon maken omdat ik geen mensen had die ik mee zou kunnen slepen in mijn mogelijke monetaire moeilijkheden (vrouw en/of kinderen). Zie je het al voor je? “Papa heeft zijn baan opgezegd omdat hij graag een boek wil schrijven en nu hebben we geen geld meer voor eten en de hypotheek.” Een vrouw/vriendin met een vast inkomen zou mooi zijn (ik ben geëmancipeerd genoeg, geen enkel probleem als zij meer verdient dan ik), maar waar het van een vrouw wordt toegejuicht als ze er voor kiest om financieel onafhankelijk te zijn, wordt dat van een man toch eigenlijk verwacht. Er zijn weliswaar beurzen e.d. voor armlastige schrijvers, maar dat is weer typisch Nederlands georganiseerd: op papier goed geregeld, maar in de praktijk waardeloos. Ja, over mijn financiële toekomst maak ik mij zeker zorgen. In een vlaag van wanhoop heb ik recent zelfs overwogen om de politiek in te gaan…

Wat zijn je hobby’s?

Ik wandel graag. Nou ja, het is primair om mijn conditie (enigszins) op peil te houden. Ik houd er namelijk ook van om lekker te eten en te drinken. Als ik goed op tempo ben, kan ik soms langzame joggers voorblijven (vinden ze niet leuk, maar hé, het leven is hard…). Vaak loop ik een standaard rondje. Dat is strontvervelend, maar het geeft mij de gelegenheid om na te denken. Een flink deel van “Mijn eekhoorns” is tijdens het wandelen uitgewerkt. Niet alleen in Nederland, maar ook daar buiten. Wat ik verder nog graag doe is reizen, fotograferen en architectuur bewonderen. Dat laat zich ook prima combineren. Schrijven is iets dat ik 24 uur per dag doe. Tijdens het lopen, op een terrasje, in de trein, in bed. Van sommige passages in het boek weet ik nog precies wanneer en waar ik ze heb bedacht.

Welke opleiding heb je gevolgd? 

Ik ben afgestudeerd bedrijfskundige (drs). Daarvoor heb ik gymnasium gedaan. Ik had een eindexamenpakket met alfa en bètavakken: wis- natuur- en scheikunde en vier talen (plus economie). Ik had altijd al een brede belangstelling en mag rustig zeggen dat ik een goede algemene ontwikkeling heb. Maar in tegenstelling tot veel schrijvers heb ik dus géén Nederlands gestudeerd. Mis ik dat? Enerzijds is het natuurlijk mooi als je veel weet van literatuur. Anderzijds geeft het mij de mogelijkheid om van de gebaande paden af te wijken en iets origineels te schrijven. Ik weet niet eens wat die gebaande paden zijn! En taal heeft mij altijd aan het hart gelegen. In vrijwel al mijn functies heb ik heel veel geschreven en aan de lopende band kwamen collega’s (met vergelijkbare opleidingen) bij mij langs om te vragen of ik inhoudelijk en spellingstechnisch naar hun verhaal kon kijken. Met taal kan ik dus wel wat.

Niet zo gek lang geleden kwam ik een overzicht tegen met een stuk of tien types romanpersonage, keurig netjes met alle eigenschappen erbij. Die zou je dan in een roman moeten gebruiken. Alsjeblieft zeg! Mag ik mijn eigen personages bedenken? Na twintig jaar loondienst vind ik het bevrijdend dat ik mijn eigen gang kan gaan. Ik kan mij voorstellen dat er schrijvers zijn die wel zulke richtlijnen willen hebben. Be my guest! Persoonlijk heb ik geen behoefte aan regels over creativiteit. Ik vermoed wel dat een studie Nederlands goed is voor je contacten en je netwerk. Al is het alleen maar door de mensen die je kent uit het verleden. Ik ben geen netwerker. Ik ben in ieder geval dankbaar voor alle contacten die ik in deze lastige sector kan aanknopen. Nogmaals dank, Sherry.

Foto: Michiel Wijnbergh

Heb je als auteur een opleiding nodig? 

Heb ik deels boven al beantwoord denk ik. Je hebt natuurlijk bepaalde vaardigheden nodig. Niet in de laatste plaats een goede taalbeheersing en creativiteit. Verder moet je het vermogen hebben om het grote geheel te kunnen overzien maar ook passende details kunnen bedenken. Kennis, een goed geheugen en levenservaring helpen. Maar dat is mijn kijk op de zaak. En waar je die vaardigheden vandaan haalt, is voor iedereen misschien anders.

Heb je tips voor aankomende schrijvers?

Wellicht het allerbelangrijkste – en het is triest om dat te moeten constateren – is bekendheid. Als je heel veel volgers op internet hebt, en een klein gedeelte daarvan koopt je boek, dan heb je al een bestseller. Al het andere is dan irrelevant… Maar ik wil hier niet negatief afsluiten. Ik denk dat ik met De nacht van de blauwe eekhoorns een mooi boek heb geschreven en daar ben ik nog steeds trots op. En er is een leuke website (www.blauwe-eekhoorns.nl) met diverse weetjes over het boek, foto’s van locaties en een echte eekhoornpuzzel.